भारतबाट मोरङको बुधनगरसम्म सञ्चालन गर्न सक्नेगरी रेलमार्ग निर्माण भइसकेको छ । उक्त रेलमार्गबाट मालबहाक रेलले नेपालमा आयात हुने मालबस्तु ल्याउने छ । कार्गोबाट सामान आउन थालेपछि सडकको ८० प्रतिशत चाप बुधनगरस्थित कस्टम यार्डमा सर्नेछ । कस्टम यार्ड साँघुरो हुँदा सामान लोड अनलोड तथा पार्किङको ठूलो समस्या देखिएको छ
कार्गो ट्रेनको कस्टम यार्ड कटहरीमा निर्माणाधिन छ । तर, नेपालको पहिलो बिन्दु बुधनगरमा भने कस्टम यार्ड साँघुरो हुँदा सामान लोड अनलोड तथा पार्किङको ठूलो समस्या देखिने भएको छ । जसका कारण अहिले तत्कालै कार्गोबाट सामान आयात–निर्यात हुने र तत्कालै लाभ लिनसक्ने आशा निराशामा बदलिने भएको छ । तत्काल त्यस ठाउँमा भएको खाली जग्गाको मुआब्जा दिएर खाली नगरे नेपालमा कार्गो (मालबहाक रेल) नआउने सम्भावना बढ्दो छ । कार्गो ट्रेन आउन थालेपछि हाल सडकमा देखिएको लोडमध्ये ८० प्रतिशत त्यस ठाउँमा हुनेछ । तर, बुधनगरको कस्टम यार्डमा खाली कन्टेनरसमेत लगेर राख्ने ठाउँ छैन ।
निर्माणाधीन एकीकृत भन्सार जाँच केन्द्र (आइसिपि) सँगै बनेको नेपाल कस्टम यार्ड प्राविधिकरुपमा कार्गो रेलबाट सेवा सुरु हुने बताइएको छ । भारतको बन्दरगाहमा लोड भएको सामान जोगवनी हुँदै नेपालसम्मै ढुवानी गर्ने उद्देश्यले जोगवनी कटहरी रेल्वे लाइन बिस्तार गरिएको थियो । अहिले बनेको यार्डमा थोरै संख्यामा मात्र कन्टेनरहरु राख्न सकिने अवस्था छ । कार्गो रेलले एकैपटक सयौंको संख्यामा कन्टेनरहरु ढुवानी गरेर ल्याउँछ । बुधनगरदेखि कटहरीसम्म रेलवे लाइन विस्तारको काम भइरहेको र कटहरीमा पनि यार्ड बन्ने भएकोले तत्काल बुधनगरमा विस्तार नगर्ने हो कि भन्नेमा सरकार अलमलिएको देखिन्छ । उद्योगी बोहरा भने सरकारले तत्काल यार्ड विस्तार गर्ने प्रकृया अघि बढाउनुपर्नेमा जोड दिनुहुन्छ । विराटनगर भन्सार कार्यालयका सूचना अधिकारी मणिराम पौडेलले रेल्वे कस्टम यार्ड विस्तार गर्नुपर्ने सुझाव भन्सार विभागलाई गराइसकेको जानकारी दिनुभयो । अहिलेको यार्डसँगै जोडिएको पूर्व तर्फको जमिन अधिग्रहण गरेर यार्ड विस्तार गर्न सकिने सम्भावना रहेकाले त्यसको जानकारी पनि विभागलाई गराएको उहाँले बताउनुभयो ।
रेलबाट सामान ल्याउँदा ढुवानी खर्चमा धेरै बचत हुन्छ । रेल सञ्चालनका लागि सबै पूर्वाधार तयार भइसकेको छ । यद्यपी विराटनगर भन्सार कार्यालयले नै बुधनगरको यार्ड विस्तार गर्नुपर्ने सुझाव दिएकोले विभागले सोही अनुसार योजना बनाउने उहाँको भनाई थियो । विराटनगरको बुधनगरमा निर्माण गरिएको एकीकृत भन्सार जाँच केन्द्र भन्सार विभागलाई हस्तान्तरण गर्ने तयारी भइरहेको छ । त्यससँगै यात्रु तथा सबै मालबहाक ट्रक सोही मार्ग हुँदै विराटनगर गन्तव्यसम्म पुग्नेछन् । कार्गो रेलबाट सोझै नेपालसम्म सामान ढुवानी गर्ने सपना भने यार्ड साँघुरो भएकै कारण तत्काल पुरा नहुने भएको छ । यसतर्फ सरकारले चाँडो चासो दिएर जग्गा मुआब्जाको प्रक्रिया सुरु गर्नुपर्ने देखिन्छ ।
